Zowel stabiliteit als verandering voeren de boventoon in de Allianz Risicobarometer 2023. Cyberincidenten en bedrijfsonderbreking vormen voor het tweede achtereenvolgende jaar de grootste zorgen van bedrijven (beide scoorden 34% van alle antwoorden). Het zijn echter Macro-economische ontwikkelingen, zoals inflatie, volatiliteit van de financiële markten en een dreigende recessie (gestegen van nummer 10 naar nummer 3 op jaarbasis), evenals de impact van de Energiecrisis (een nieuwkomer op nummer 4) die dit jaar de grootste stijgers in de lijst van wereldwijde bedrijfsrisico's zijn, nu de economische en politieke gevolgen van de wereld in de nasleep van COVID-19 en de oorlog in Oekraïne voelbaar worden.
Deze urgente zorgen vragen om onmiddellijke actie van bedrijven, wat verklaart waarom zowel Natuurrampen (van nummer 3 naar nummer 6) en Klimaatveranderingen (van nummer 6 naar nummer 7) dalen in de jaarlijkse ranglijst, net als de Pandemie (van nummer 4 naar nummer 13), nu vaccins een einde hebben gemaakt aan lockdowns en beperkingen. Politieke risico's en geweld is een andere nieuwkomer in de top 10 wereldwijde risico's op nummer 10, terwijl een Tekort aan gekwalificeerd personeel naar de achtste plaats stijgt. Veranderingen in de wet- en regelgeving blijven een belangrijk risico op nummer 5, terwijl Brand/explosie twee plaatsen zakt naar nummer 9. Bekijk de volledige risicolijsten per land en wereldwijd.
In Nederland zijn de top drie risico's 1) Bedrijfsonderbreking, 2) Macro-economische ontwikkelingen en 3) Energiecrisis. Bedrijfsonderbreking (inclusief verstoring van de supply chain) staat in het rapport van dit jaar op de eerste plaats, een stijging ten opzichte van vorig jaar. In de top tien verschenen vier nieuwe risico's, waarvan twee de top drie behaalden. Macro-economische ontwikkelingen (zoals inflatie, deflatie, monetair beleid en bezuinigingsprogramma's) staan in Nederland op de tweede plaats en de energiecrisis (zoals tekorten/uitval, prijsschommelingen) neemt de derde plaats in. Cyberincidenten dalen in het verslag van dit jaar naar de vierde plaats.
Digitale en verstorende gevaren
Cyberincidenten, zoals IT-uitval, ransomware-aanvallen of datalekken, staan voor het tweede jaar op rij wereldwijd op de eerste plaats als belangrijkste risico. Ook in 19 verschillende landen, waaronder Canada, Frankrijk, Japan, India en het Verenigd Koninkrijk, staan deze op de eerste plaats. Het is ook het risico waarover kleine bedrijven (met een jaaromzet van minder dan 250 miljoen dollar) zich de meeste zorgen maken.
Volgens het Allianz Cyber Center of Competence blijft de frequentie van ransomware-aanvallen in 2023 hoog, terwijl de gemiddelde kosten van een datalek met 4,35 miljoen dollar een recordhoogte bereiken en in 2023 naar verwachting meer dan 5 miljoen dollar zullen bedragen. Het conflict in Oekraïne en de bredere geopolitieke spanningen vergroten het risico op een grootschalige cyberaanval door staatsgesponsorde actoren. Daarnaast is er een groeiend tekort aan professionals in cyber security, wat uitdagingen met zich meebrengt bij het verbeteren van de beveiliging.
Voor bedrijven in veel landen wordt 2023 waarschijnlijk weer een jaar met een verhoogd risico op Bedrijfsonderbreking (BI), aangezien veel bedrijfsmodellen kwetsbaar zijn voor plotselinge verstoringen en veranderingen, die op hun beurt invloed hebben op de winst en inkomsten. BI staat wereldwijd op de tweede plaats en vormt het grootste risico in landen als Brazilië, Duitsland, Mexico, Nederland, Singapore, Zuid-Korea, Zweden en de VS.
De reikwijdte van ontwrichtende bronnen is groot. Cyber is de oorzaak van BI die bedrijven het meest vrezen (45% van de antwoorden); de tweede belangrijkste oorzaak is de energiecrisis (35%), gevolgd door natuurrampen (31%). De torenhoge energiekosten hebben sommige energie-intensieve industrieën gedwongen energie efficiënter te gebruiken, de productie naar alternatieve locaties te verplaatsen of zelfs een tijdelijke sluiting te overwegen. De hieruit voortvloeiende tekorten dreigen in een aantal kritieke sectoren in Europa een verstoring van de supply chain te veroorzaken, waaronder op het gebied van voeding, landbouw, chemicaliën, geneesmiddelen, bouw en industrie, hoewel de warme winter in Europa en de stabilisatie van de gasprijs de energiesituatie helpen verlichten.
Een mogelijke wereldwijde recessie is in 2023 een andere waarschijnlijke bron van verstoring, waarbij leveranciers failliet kunnen gaan en insolvent kunnen worden, wat met name een probleem is voor bedrijven met slechts één of een beperkt aantal cruciale leveranciers. Volgens Allianz Trade, zal het aantal wereldwijde bedrijfsinsolventies in 2023 waarschijnlijk aanzienlijk toenemen: +19%.
Macro-economische malaise
Macro-economische ontwikkelingen, zoals inflatie of volatiliteit van de economische en financiële markten, staan in 2023 wereldwijd op de derde plaats (25%), vergeleken met de tiende plaats in 2022. Alle drie de grote economische gebieden, de Verenigde Staten (VS), China en Europa, bevinden zich tegelijkertijd in een crisismodus, zij het om verschillende redenen, aldus Allianz Research dat in 2023 een recessie voorspelt in Europa en de VS. De inflatie is een bijzonder bron van zorg omdat zij de prijsstructuur en de winstmarges van veel bedrijven aantast. Net als de reële economie, gaan de financiële markten een moeilijk jaar tegemoet, nu centrale banken overtollige systeembrede liquiditeit aftappen en zelfs de handelsvolumes in historisch liquide markten teruglopen.