Extra investeringen in Defensie

Met het coalitieakkoord investeerde het huidige kabinet reeds structureel 3 miljard euro in Defensie (waarvan 1,9 miljard euro in 2023). In reactie op de oorlog in Oekraïne voegde het kabinet daar afgelopen voorjaar structureel 2 miljard aan toe. Defensie zet de extra investeringen in voor het verbeteren van de operationele gereedheid, gevechtskracht en wendbaarheid van de krijgsmacht, voor innovatie en de samenwerking met partners EU en NAVO.

Met de extra investeringen haalt Nederland in 2024-2025 de NAVO-norm van 2%. In 2023 is het Defensie-budget nog 1,66% van het bruto binnenlands product (bbp); in 2022 is het 1,47%. Het Europees gemiddelde stijgt overigens ook, van 1,68% in 2021 naar 1,94% in 2024. Met het extra budget verbetert Defensie de operationele gereedheid en inzetbaarheid van de krijgsmacht. De plannen hiervoor zijn opgenomen in de Defensienota 2022. Zo investeert Defensie in materieel en voorraden, zodat eenheden sneller, vaker en langer in te zetten zijn. Tijdigheid is daarbij belangrijk, want de versterking van Defensie moet gezien de veiligheidssituatie zo snel mogelijk plaatsvinden. Dat lukt alleen door niet achteraan te sluiten op de markt en door Europese partners te zoeken om samen materieel te verwerven. Defensie speelt hier bijvoorbeeld op in door versneld munitie en F-35-vliegtuigen en MQ-9 drones (onbemande vliegtuigen) aan te kopen. Dat is niet eenvoudig: wapens en munitie zijn moeilijk te krijgen door de toegenomen vraag en door verbroken logistieke ketens tijdens de COVID-pandemie.

Personeel
Met het recente arbeidsvoorwaardenakkoord worden de arbeidsvoorwaarden van het Defensiepersoneel de komende tijd aanzienlijk verbeterd. Net als bij andere sectoren blijft voor Defensie de krappe arbeidsmarkt een belangrijk aandachtspunt. Daardoor is er bijvoorbeeld ook weinig logistiek en inkooppersoneel, wat dan weer tot een verminderde levering van goederen en diensten leidt.

Uit de personeelsrapportage van de eerste helft van 2022 blijkt dat de totale personele capaciteit bij Defensie is gegroeid. Het aantal vrouwen is met bijna 5% gestegen en ook het aantal reservisten is toegenomen. Daar hoort wel de kanttekening bij dat de meeste cijfers in de tweede helft van 2021 toenamen, maar sinds de eerste helft van 2022 dalen. De groei van de personele capaciteit is in de eerste helft van 2022 gestopt. Het is een zorgelijke ontwikkeling dat voor het eerst sinds jaren de instroom daalt én de uitstroom stijgt. Mede daarom heeft de staatssecretaris op 1 september jl. een contourenbrief naar de Kamer gestuurd, waarin hij beschrijft hoe Defensie de komende jaren het tij wil keren door de instroom te verhogen en uit de uitstroom tegen te gaan.