Narcobrigade Grapperhaus was gedoemd te mislukken

De anti-drugsbrigade die oud-minister Grapperhaus oprichtte in reactie op de moord op Derk Wiersum, was gedoemd te mislukken. Kritiek op de plannen werd al in een zeer vroeg stadium geuit door verschillende betrokken diensten. Desondanks duwde de minister zijn plannen door. Dat blijkt uit interne correspondentie die Argos met collega-journalisten in handen kreeg na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur. Voormalig CDA-Kamerlid Chris van Dam: “Het is in een stammenstrijd, in rook opgegaan. En de lachende derde is de crimineel.”

Op 18 september 2019 wordt advocaat Derk Wiersum vermoord. Hij staat kroongetuige Nabil B. bij in het liquidatieproces Marengo tegen Ridouan Taghi. Al de volgende dag kondigt toenmalig minister Grapperhaus de oprichting aan van een speciale anti-drugsbrigade: het Multidisciplinair Interventie Team (MIT). Maar drie jaar en bijna 160 miljoen euro later is het MIT alweer opgeheven, zonder dat het ooit operationeel is geworden. Hoe kan dat?

Naar die vraag deed Argos onderzoek in samenwerking met journalisten van De Groene Amsterdammer, Follow the Money en Investico. Gezamenlijk dienden we in augustus 2021 een informatieverzoek in op basis van de Wet openbaarheid van bestuur.

Beeldvorming

Uit de opgevraagde correspondentie blijkt dat het MIT gedoemd was om te mislukken, constateren onder anderen voorzitter van de Nederlandse politiebond Jan Struijs en Bob Hoogenboom, hoogleraar veiligheid. Zij zien een gebrek aan visie, een eindeloos bureaucratisch proces en vooral een minister die meer gefocust was op beeldvorming dan op de inhoud.

Hoogenboom: “Die urgentie blijkt uit de hele Wob: we moeten daadkracht tonen, we moeten in actie komen, we moeten een beeld creëren. Dat zie je in de mailwisseling binnen het departement maar ook naar andere partijen toe. Dat gaat allemaal over beeldvorming.”

Stammenstrijd

Door het gebrek aan inhoud ontaardt het MIT al in de eerste weken in een stammenstrijd, concludeert Chris van Dam, oud-officier van justitie en tot vorig jaar prominent CDA-Kamerlid. Hij waarschuwt de minister daarvoor. “Mijn eerste reactie achter de schermen tegen minister was: als je het in deze weg zoekt, dus een team ernaast, dat wordt oorlog tussen de diensten.” Toch houdt Grapperhaus vast aan zijn idee van een nieuw team, waarin zes bestaande diensten moeten gaan samenwerken.

Een idee dat op zichzelf, volgens Van Dam en Hoogenboom, heel verstandig was. Van Dam: “De vorm, zo snel een team neerzetten, ik denk dat dat dom was, door die stammenstrijd. Maar het idee dat we meer moeten doen en het anders moeten doen, daar had hij gelijk in.”

Ondanks herhaalde verzoeken heeft oud-minister Grapperhaus laten weten niet voor de publicatiedatum op vragen te willen reageren, wegens een vakantie.

Argos op tv

Argos is er naast radio en online dit najaar ook op tv. In vier afleveringen onderzoekt de redactie verschillende onderwerpen met maatschappelijke impact. Ook op tv staat Argos garant voor journalistiek speurwerk naar opmerkelijke achtergronden bij het nieuws, of zaken die nieuws zouden moeten zijn.