(Blog) Op het gebied van de openbare veiligheid is Finland een voorbeeldland dat voorop loopt met één geïntegreerd systeem voor de betrouwbare en veilige digitale informatievoorziening voor hulpverleners, rampenbestrijders en wetshandhavers. Wat kunnen we leren van hun ´best practices´? Dit zijn de zeven stappen waarin Nederland en de overige EU‑landen kunnen komen tot een uitstekende bedrijfskritieke communicatie. De belangrijkste les? Succes begint met samenwerking en voorbereiding.
Vrijheid en veiligheid moeten worden verdedigd en beschermd. Niet alleen binnen Nederland, maar ook tussen de EU-landen. Want Nederland is een autonoom EU-land, maar ook ondertekenaar van het verdrag van Schengen, dat het vrije verkeer van personen, goederen en diensten verder vergemakkelijkt. Veiligheid binnen de EU betreft de georganiseerde misdaad, maar ook het voorkomen en bestrijden van (natuur-) rampen, de wetshandhaving en het in goede banen leiden van dat vrije verkeer van mensen, goederen en diensten waar de EU voor staat.
Crisisbestrijding
Crises die onze vrijheid en veiligheid bedreigen, vragen om snelle bestrijding door naadloos samenwerkende veiligheidsorganisaties. Een goed functionerende hulpverlening, rampenbestrijding, of wetshandhaving, vraagt op zijn beurt om de beste systemen en processen bij alle partijen die samen de publieke veiligheid dienen en de ´critical communications´, oftewel de bedrijfskritieke communicatie daartoe bieden.
Finland werkt samen
Finland is toonaangevend in de bedrijfskritieke communicatie voor de veiligheidsorganisaties, omdat het land de wereldwijde pionier is met één landelijke, discipline-overstijgende meldkamer voor alle veiligheidsdiensten. Alle Finse veiligheidsregio´s gebruiken hetzelfde netwerk en dezelfde systemen voor hun radioverkeer, die onmiddellijk een eenduidig, real-time situatiebeeld en overzicht bieden, waarmee dankzij simultane gegevensverwerking onmiddellijk alle vereiste eenheden worden opgeroepen en adequaat geïnformeerd worden in de verschillende fasen van de inzet.
Zeven stappen
Als de wil tot overleg en samenwerking er is, dan zijn dit de zeven stappen naar Fins voorbeeld om te komen tot een excellente bedrijfskritieke communicatie, om de openbare veiligheid effectief en efficiënt te kunnen waarborgen.
- Bouw het ecosysteem met de partners
Het partner-ecosysteem is de grootste succesfactor voor de bedrijfskritieke communicatie van de gezamenlijke veiligheidsdiensten. Bouw één netwerksysteem met alle relevante overheidsdiensten, bedrijven, ontwikkelaars en eindgebruikers, zodat die naadloos kunnen samenwerken en profiteren van betrouwbare en tijdige communicatie en gegevensuitwisseling.
De bouw van geïntegreerd samenwerkende systemen voor alle belanghebbenden en hun verschillende functie-eisen gedurende het operationele traject, vraagt tijd. Het vraagt om een gedegen, gezamenlijke voorbereiding om een waardeketen te bepalen, met netwerken en apparatuur, met toepassingen en diensten, en een systematische opbouw en uitbouw. Zorg dat alle deelnemers zich mede-eigenaar voelen: breed draagvlak verhoogt de slagingskans.
- Deel de gegevens
Bedrijfskritieke communicatie is meestal niet interoperabel, of uitwisselbaar tussen de verschillende instanties, wat leidt tot inefficiëntie en ineffectiviteit, oftewel hoge kosten, verloren levens, materiële schade en voortwoekerende criminaliteit.
Als de samenwerking en het draagvlak er zijn, werk dan van meet af aan het goed definiëren en opbouwen van de systemen en deel daarbij de data die essentieel zijn in de verschillende fasen van de operaties. De Finse veiligheidsorganisaties zijn er zo mee begonnen, en mee doorgegaan tot in de operationele fase, vanwege de enorme voordelen die datadelen oplevert.
BroadWay is een voorbeeld hoe het grensoverschrijdend kan. Het is een pan-Europees project voor de openbare veiligheid en rampenbestrijding tussen elf landen, waaronder Nederland en Finland. Binnen het BroadWay-project kunnen verschillende nationale communicatienetwerken als één geheel samenwerken.
- Wees vertrouwenwekkend
De toekomst van de openbare veiligheid, vereist behalve samenwerking vooral ook het opbouwen van vertrouwen binnen de veiligheidsketen. Het is belangrijk dat de burger begrijpt wat er gebeurt en dat vertrouwt. Het bouwen aan vertrouwen, maakt dat we zelf ook voorzichtig blijven, en het gewonnen vertrouwen, maakt dat er meer mogelijk is, onze ´license to operate´ wordt erdoor uitgebreid.
Dankzij samenwerking en vertrouwen, kon Finland Virve opbouwen: het gedeelde TETRA‑netwerk voor de openbare veiligheid, dat de beperkte breedband-datadienst TEDS heeft vervangen. Het wordt gebruikt alle belanghebbenden in het ecosysteem: brandweer, ambulance- en reddingsdiensten, de politie, douane, transport en zelfs sociale diensten en nutsbedrijven.
Samenwerking en vertrouwen maakte ook een andere Finse innovatie mogelijk: Insta Blue Aware. Insta Blue Aware biedt een gegevensrijk, visueel situatiebeeld van inzetten, voor de eenheden in het veld én voor de meldkamer, doordat het gecodeerde gegevensbronnen kan en mag combineren. Gebruikers delen hun bedrijfskritieke informatie, en prioriteren en gebruiken die real-time, in een vertrouwde en veilige omgeving.
- Plan en bereid het gedegen voor
De afgelopen paar jaar, kampt Europa met veel en veelsoortige crises: pandemie, oorlog en migratie zijn er maar drie van. Goede bedrijfskritieke communicatie-systemen vragen om gedegen vooronderzoek naar nationale en internationale partners, hun gevoelige data, de kwaliteit daarvan, de betreffende wet- en regelgeving en hun financiële draagvlak. Toon aan dat de opzet werkt (proof of concept) en plan de benodigde aanpak.
Finland heeft ervaring opgedaan met de wet- en regelgeving die relevant is bij de toepassing van technologische verregaande communicatiesystemen en die ervaring is er om voordeel uit te halen.
- Verbeter de infrastructuur
Zet het plan om in een routekaart voor de uitvoering en de prioritering daarvan, bijvoorbeeld voor de overgang naar 5G-mobiele netwerken, die essentieel worden nu een inzet steeds meer data oplevert en behoeft, door de toepassing van sensoren, camera´s en terminals op mensen, voertuigen en drones.
Finse veiligheidsorganisaties hebben hiertoe samengewerkt met de marktpartij Secapp, die de oplossing leverde voor de transformatie van de infrastructuur en processen naar één oplossing die alle communicatiekanalen binnen het ecosysteem omvat: de commerciële (apps, SMS, geautomatiseerde oproepen en e-mail) én die van de overheid (TETRA).
- Monitor en waardeer op (upgrade)
Een systeem voor de bedrijfskritieke communicatie van de veiligheidsdiensten, moet voortdurend worden gemonitord en bijgewerkt om de goede werking te garanderen, de vertrouwelijkheid en vertrouwdheid van data te borgen, en om modern te blijven en nieuwe technologie en mogelijkheden te kunnen omarmen zodra die beschikbaar komt.
Want hoewel 5G in Nederland nog in de kinderschoenen staat, komt 6G er natuurlijk ook, en met reden. Finland waardeert Virve nu op naar versie 2.0, die ook is gebaseerd op snelle 5G-diensten.
- Werk samen aan de beste praktijken
Te veel ambitieuze ICT-systemen waren ooit veelbelovend, maar zijn dat ook gebleven, met hoge budgetoverschrijdingen en zelfs parlementaire enquêtes tot gevolg, maar nog belangrijker: met het gemis aan de mogelijkheden die we ermee voor ogen hadden. Als het gaat om de bedrijfskritieke communicatie van veiligheidsdiensten, dan staat er meer op het spel dan het geld van de burger en de reputatie van politici. Dan gaat het bovenal om de veiligheid van mensen, de vitaliteit van de vrije samenleving en de bescherming van grote economische belangen.
De afzonderlijke Europese landen en de EU als geheel kunnen de maatschappelijke voordelen plukken van een uitstekend systeem voor de bedrijfskritieke communicatie van de veiligheidsdiensten. Uitontwikkelde standaardoplossingen zijn er niet, maar wel beste praktijken om van te leren. Finland en de Finse veiligheidsdiensten delen hun opgedane kennis en ervaring graag, om zelf ook weer van te leren. In een veranderende wereld, is veiligheid geen blijvende toestand, maar een voortdurend evoluerend proces, waar Nederland, Finland en de EU in samenwerking in kunnen groeien om weerstand te bieden aan telkens nieuwe uitdagingen.
Dit jaar in de maand mei is Finland gastheer van de Critical Communications World 2023 in Helsinki.
Kirsi Kokko,
Head of Digital Trust Finland
Business Finland