Zonder een goed gestructureerd overzicht van alle IT-systemen en apparaten binnen een organisatie missen bedrijven de noodzakelijke inzichten voor een effectieve beveiliging. Toch maken lang niet alle organisaties gebruik van een ‘Configuration Management Database’ (CMDB), een oplossing die dat overzicht biedt. Volgens Matthijs Van der Wel-ter Weel, Security Expert bij Orange Cyberdefense, moet dat anders. “Een groot deel van de organisaties heeft echt een actuele CMDB nodig voor het minimaliseren van beveiligingsrisico’s.”
Een CMDB biedt belangrijke inzichten: het laat zien welke systemen er zijn, hoe ze verbonden zijn, wie voor het onderhoud en beheer verantwoordelijk zijn en wie ze gebruikt. IT-teams kunnen dankzij dat centrale overzicht snel en effectief reageren op veranderingen, storingen of beveiligingsincidenten.
Vijf grootste risico’s
Het ontbreken van een goed beheerde CMDB kan daarom ernstige gevolgen hebben voor de IT-beveiliging. Dit zijn de vijf grootste risico’s die organisaties lopen zonder een CMDB:
1. Onzichtbare systemen
Het is een gouden regel binnen cybersecurity: weet wat je in huis hebt. Als je niet weet wat je aan IT-middelen bezit, kun je het onmogelijk beveiligen.
2. Vertraagde incidentresponse
Wanneer zich een beveiligingsincident voordoet, is snelle actie cruciaal om schade te beperken. Een CMDB biedt direct inzicht in de relevante systemen, applicaties en onderlinge afhankelijkheden, waardoor teams sneller en gerichter kunnen ingrijpen. Zonder een CMDB moeten IT-teams vaak handmatig uitzoeken welke systemen betrokken zijn bij een incident en hoe ze met elkaar verbonden zijn. Dit tijdrovende proces leidt tot vertragingen in de incidentresponse. Dat geeft een aanval de kans om zich verder te verspreiden en meer schade aan te richten.
3. Complianceproblemen
Voor het waarborgen van compliance met regelgeving is het essentieel om te kunnen aantonen dat alle systemen en data adequaat beveiligd zijn. Het gaat hierbij niet alleen om de naleving van specifieke regels, maar om het kunnen bewijzen dat er een volledig overzicht is van alle systemen en dat deze veilig zijn. Zonder een CMDB is het onmogelijk om met zekerheid te stellen dat alle IT-assets op een juiste manier zijn beveiligd. Dat kan leiden tot boetes, juridische problemen of reputatieschade.
4. Inefficiëntie en hogere kosten
Het ontbreken van een volledig overzicht kan leiden tot inefficiëntie en onnodige kosten. Zo kan het voorkomen dat een organisatie blijft betalen voor ongebruikte softwarelicenties of oude, overbodige apparatuur onderhoudt omdat niemand zich bewust is van het bestaan ervan. Bovendien kunnen dubbele investeringen worden gedaan in systemen of apparatuur die elders al aanwezig zijn. Dit geld kan veel beter worden besteed aan nieuwe en efficiëntere beveiligingsoplossingen die de organisatie verder helpen. Met een CMDB kunnen deze inefficiënties worden voorkomen en kunnen IT-middelen optimaal worden benut.
5. Ongeautoriseerde toegang en grotere beveiligingsrisico’s
Zonder een CMDB is er geen goed overzicht van welke systemen en apparaten toegang hebben tot het netwerk en welke daarvan toegang hebben tot gevoelige informatie. Dit betekent dat apparaten ongemerkt toegang kunnen krijgen tot kritieke delen van de infrastructuur. Dat leidt tot ernstige beveiligingsrisico’s.
Denk aan een onbeveiligd IoT-apparaat dat ongemerkt verbinding kan maken met het netwerk en een ingang vormt voor kwaadwillenden. Een CMDB voorkomt dit door een volledig overzicht te geven van alle verbonden apparaten en systemen, zodat alleen geautoriseerde en goed beveiligde apparaten toegang krijgen tot gevoelige delen van de infrastructuur.
Automatisch up-to-date
De reden dat bedrijven vaak niet kiezen voor een CMDB heeft volgens Van der Wel-ter Weel vaak te maken met een imagoprobleem. “Organisaties kunnen opzien tegen het bijhouden van zo’n CMDB. Dat is alleen geen geldige reden: hier zijn allerlei slimme oplossingen voor beschikbaar die een CMDB geautomatiseerd en in realtime kunnen updaten.
Meer dan tool voor securityafdeling
Een CMDB is niet uitsluitend bedoeld voor securityteams. Ook de IT-afdeling heeft er baat bij. Het helpt om een volledig en gestructureerd overzicht van de IT-infrastructuur te behouden. Dit is cruciaal voor taken zoals het beheer van softwarelicenties, het onderhoud van apparatuur en het plannen van updates. Bovendien is handmatig onderhoud van een CMDB in de meeste gevallen ondoenlijk, zeker voor grotere organisaties. Gelukkig zijn er tegenwoordig slimme, geautomatiseerde oplossingen die ervoor zorgen dat een CMDB realtime kan worden bijgewerkt. Dat zorgt voor een betrouwbare en efficiënte werking.
Onterechte zorgen
De zorgen over het implementeren van een CMDB zijn begrijpelijk, maar volgens Van der Wel-ter Weel vaak niet terecht. “Hoewel het opzetten tijd en geld kost, biedt een CMDB op de lange termijn grote voordelen: betere zichtbaarheid in IT-assets, snellere reacties op securityincidenten en naleving van regelgeving. De initiële investering wordt snel terugverdiend door de verbeterde efficiëntie en veiligheid en strakker licentiebeheer. Veel bedrijven onderschatten de impact van het ontbreken van een CMDB. Dat kan juist leiden tot hogere risico’s en kosten in de toekomst.”